سومین مراسم تجلیل از صادرکنندگان، فروشگاههای اینترنتی و فروشندگان برتر صنایعدستی کشور روز گذشته درحالی در سازمان میراث فرهنگی برگزار شد که مسوولان و فعالان این حوزه از آمارهای چشمگیر در توسعه این هنر-صنعت خبر دادند اما همچنان از دستکم گرفتن صنایعدستی به عنوان بخشی که میتواند کمک حال اقتصاد کشور باشد انتقاد کردند. درعین حال، معاون صنایعدستی کشور چشمانداز این حوزه را در برنامه ششم، دستیابی به صادرات یک میلیارد دلاری عنوان و رئیس انجمن صادرات صنایعدستی از چند تکه کردن این بخش ابراز نگرانی و ناراحتی کرد. با اینهمه، معاون رئیسجمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری کشور در این مراسم، راه برونرفت از مشکلات اقتصادی را توجه به فرآوردههایدستی با توجه به نقش مهم آن در اقتصاد مقاومتی دانست و خواستار آن شد که در سیاستگذاریها توجه بیشتری به صنایعدستی صورت گیرد. زهرا احمدیپور همچنین شکلگیری کارگاههای صنایعدستی و به روز شدن آن را امری ضروری عنوان کرد و گفت: «صنایعدستی کمترین خسارت را به محیطزیست ما وارد میکنند و ما باید به شناخت ذائقه مخاطب، ایجاد کارگاههای کوچک و به روز کردن صنایعدستی توجه کنیم.» او با تاکید بر اینکه باید مراقب باشیم در سیاستگذاریها به صنایعدستی به مثابه یک موضوع درجه چندم نگاه نشود، ابراز امیدواری کرد بخش خصوصی نیز برای توسعه این بخش در کنار سازمان متبوعش باشد
انتقاد از جدایی فرش از صنایعدستی
رئیس انجمن صادرکنندگان صنایعدستی کشور نیز در این مراسم، ضمن انتقاد از چند تکهکردن صنایعدستی و واگذاری هر تکه به یک سازمان، اظهار کرد: «لازم است سازمان صنایعدستی به صورت یک واحد مستقل احیا شود.» به گزارش خبرگزاری مهر، مجیدرضا حریری، با انتقاد از جدایی فرش از صنایعدستی افزود: «هیچ کدام از مردم دنیا باور نمیکنند فرش بهعنوان مهمترین صنعتدستی ایران از پیکره معاونت صنایعدستی جداست.» او ضمن انتقاد از کمتوجهی به فرآوردههای دستی، تاکید کرد: «هنرمندان ما کم نمیگذارند و صادرکنندگان هم در پی کسب و کار خود هستند؛ اما در نظام حاکمیتی یک نگاه مبتنی بر توسعه در زمینه صنایعدستی وجود ندارد. در واقع، نگاهی که به فولاد و پتروشیمی و خودروسازی میشود، به صنایعدستی نمیشود.» این فعال بخش خصوصی، با بیان اینکه صنایعدستی تبلور اقتصاد مقاومتی است، ابراز کرد: «تولید و تامین مواد اولیه صنایعدستی متعلق به خود ما و نشاندهنده فرهنگ و هنر سرزمین ما است اما کمتر به این حوزه مهم در سطوح بالایی توجه شده است.» حریری در پایان گفت: «اگر مسوولان سازمان میراث فرهنگی نیمی از توان و هزینه خود را در زمینه تبلیغ گردشگری برای صنایعدستی صرف میکردند؛ آن وقت، اتفاقات بهتری میافتاد.»
اثر ترامپ بر صنایعدستی
اما معاون صنایعدستی کشور، یکی از مهمترین چشماندازهای این بخش را در برنامه ششم توسعه رسیدن به صادرات یک میلیارد دلاری در سال دانست و تصریح کرد: «هند در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵، حدود 3 میلیارد دلار صادرات صنایعدستی داشته و این درحالی است که ما کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار در این خصوص صادرات داشتهایم.» بهمن نامور مطلق، البته این نوید را هم داد که برای حل این مساله، با اصلاح ساختار و پیوستگی اجزای ازهم گسیخته چون مبلمان، فرش و زیورآلات به بدنه صنایعدستی کشور، صادراتی به ارزش یک میلیارد دلار در برنامه ششم ثبت شود. او با اشاره به افزایش ۹۰ درصدی صادرات صنایعدستی طی ۳ سال گذشته، خاطرنشان کرد: «۳۳ درصد از تجارت و فروش ما در زمینه صنایعدستی به صادرات برمیگردد و شاید کمتر حوزهای در کشور با رشد این چنینی روبه رو باشد.»نامور مطلق از دیگر اهداف معاونت تحت مدیریتش را احیای بازارهای از دست رفته عنوان کرد و افزود: «خوشبختانه پس از برجام در جلب بازارهای اروپایی و همچنین صادرات به انگلستان و آمریکا موفق بودهایم؛ با این وجود در پی این هستیم که آهنگ این بازگشت تندتر از پیش باشد.» این استاد دانشگاه 10 کشور اول هدف صادرات کالای صنایع دستی ایران را اینگونه برشمرد: «ترکمنستان، پاکستان، ترکیه، عراق، افغانستان، آلمان، گرجستان، انگلستان، آمریکا و امارات این 10 کشور هستند که کسب رتبه 8 و 9 از سوی انگلستان و آمریکا با توجه به اینکه این کشورها پیشتر اصلا مقصد صادرات ما نبودند، موضوع پر اهمیتی است.» به گفته نامور مطلق، پس از برجام بیش از یک و نیم میلیون دلار صادرات صنایعدستی به آمریکا صورت گرفته است. البته این مقام مسوول، روی کار آمدن ترامپ را در آمریکا عاملی برای بهوجود آمدن مشکلات احتمالی در صادرات ایران به این کشور دانست. او از تلاش برای افزایش تعداد فروشگاهها و مراکز ارائه صنایعدستی در کشورهای خارجی با مشارکت بخش خصوصی نیز خبر داد.
نامور مطلق افزود: «رسیدن به یک بازار پایدار در صادرات صنایعدستی یکی دیگر از اهداف ما در حوزه صادرات است. با اینهمه، در حال حاضر حجم زیادی از صادرات ما روانه دو کشور افغانستان و عراق میشود و این مساله شکنندگی صادرات ما را بیان میکند. باید بتوانیم صنایعدستی خود را به کشورهای اروپا، آسیا و همچنین آمریکا صادر کنیم.» معاون صنایعدستی کشور با اعلام اینکه ۳۲ درصد از صادرات صنایعدستی ایران متعلق به گلیم و زیلو است، یادآور شد: «علاوهبر این، ۷ درصد از صادرات ما به سفال و سرامیک و 25 درصد از سهم آن ما به شیشههای سنتی اختصاص دارد.» او ضمن برشمردن مشکلات موجود در زمینه انتقال ارز، صادرات صنایعدستی و همچنین نبود سوغات در روابط خارجی را از آن جمله عنوان کرد و گفت: «به همین خاطر باید هزینههای حمل و نقل صنایعدستی را تا آنجا که در توان داریم کاهش دهیم و همینطور به ایجاد روابط پایدار در حوزه تعاملات خارجی توجه کنیم.» به گفته نامورمطلق، در این زمینه معاونت صنایعدستی طی نامهای به هواپیمایی ملی کشور و ایرلاینهای داخلی از آنها خواسته تخفیف ویژهای برای حمل و نقل صنایعدستی در نظر بگیرد.
برگزیدگان
در پایان این مراسم نیز برترینها معرفی شدند. براین اساس، سیدضیا زیارت نیا صادرکننده زیورآلات سنتی از خراسان رضوی، عادل بشیری جلال صادرکننده برتر در زمینه سفال و سرامیک از استان همدان، محمدتقی محمدی صادرکننده برتر شیشههای سنتی از استان همدان، خشایار نیرومند صادرکننده نمدمالی از چهارمحال و بختیاری، مالک کرمی صادرکننده برتر در زمینه پایپوشهای سنتی از کرمانشاه، فرج فرهادیان صادرکننده دست بافتههای داری از استان تهران، عبدالصمد رحیمی صادرکننده زیورآلات سنتی از خراسان رضوی و حمیدرضا ذوالانواری صادرکننده برتر در زمینه دستبافتههای داری از استان فارس شناخته شدند. علاوهبر این، سیدعباس خیوشانیزاده از خراسان رضوی، سیدمحمدرضا امینالرعایانی از استان گلستان، امیر آقاجانی از استان اصفهان، محرمعلی چراغی رامین از همدان و سیدمرتضی نقیبی از استان یزد جوایز برترین فروشگاههای صنایعدستی در سال ۹۵ را از آن خود کردند. در این بین، از مازیار تشکری تیمجانی از استان تهران به دلیل ایجاد مرکز تجاری صنایعدستی در هلند تقدیر به عمل آمد. همچنین محمد رحیمزاده از گلستان و مهدی کلانتری از اصفهان در حوزه سایتهای برتر تجارت الکترونیک مورد تقدیر و تجلیل قرار گرفتند. میثم دهقانی از استان تهران نیز به عنوان استارت آپ برتر صنایعدستی در سال ۹۵ تقدیر شد و لوحهای تقدیری هم به نماینده بانکهای ملی، ملت و سپه به عنوان بانکهای برتر که در توسعه صادرات صنایعدستی همکاری داشتهاند، تعلق گرفت.
دستاوردهای 95
در بخش دیگری از این مراسم، مدیرکل صادرات صنایعدستی کشور نیز رونق اقتصاد صنایعدستی در سه سال اخیر را ادامهدار و غیرمقطعی دانست و تصریح کرد: «اگر با این سرعت به راه خود ادامه دهیم، به دستاوردهای بهتری خواهیم رسید.» پویا محمودیان از راهاندازی بازارچه عودلاجان به عنوان یکی از دستاوردهای مهم صنایعدستی در سال۹۵ یاد کرد و افزود: «این بازارچه اولین مرکزی بود که در قلب پایتخت برای فروش صنایعدستی راهاندازی شد.» او افتتاح نخستین مرکز دائمی فروش صنایعدستی در اتحادیه اروپا و در هلند و همچنین انتخاب دو صادرکننده برتر صنایعدستی در شمار بهترین صادرکنندگان کشوری را از اتفاقات مهم صنایعدستی طی ۸ ماه نخست سال ۹۵ عنوان کرد. به گفته محمودیان، درحالی که در سال۹۳ نخستین سایتهای فروش الکترونیک صنایعدستی شکل گرفتند، امروز بیش از ۲۰۰سایت در این زمینه مشغول فعالیت هستند.