سرنوشت بورس ایران چیست؟

روند بورس 92 با بورس 99 چه شباهتی دارد

سه جهش در نرخ ارز در ده سال گذشته اتفاق افتاده است. جهش عمده‌ای در نرخ ارز در سال‌های 92 و 98 و 99 اتفاق افتاده است که هر یک از این جهش‌ها به دلالیل مختلف اتفاق افتاده ست. با بررسی دقیق‌تر می‌توان دریافت بعد از هر یک از این جهش‌ها بازار سرمایه نیز با تاخیر وارد فاز صعود شده است. این روزها در مباحثات مربوط به بورس تحلیل‌هایی دیده می‌شود که دوره فعلی بازارسرمایه را با سال 92 مقایسه می‌کنند. روندهایی که در کلیات شباهت زیادی با یکدیگر داشته ولی در جزئیات تفاوت‌های بسیاری دارند.

بررسی تاریخی دوره‌های رونق و رکود در بازار سرمایه می‌تواند هم برای سرمایه‌گذاران و هم برای تصمیم سازان راهگشا باشد. ممکن است در دوره‌هایی روندهای تاریخی کاملا شبیه به هم باشند، اما قطعا عدم توجه به جزئیات در این شباهت‌ها و تفاوت‌ها می‌تواند سرمایه‌گذاران را به شدت با مشکل مواجه کند.

افزایش قیمت دلار سبب افزایش قیمت کالاها و افزایش سود آوری و فروش شرکت‌های بورسی شده است و در هر دو دوره سال های 92 و 98 عامل اصلی و محرک قوی شاخص بورس بعد از رشد قابل توجه نرخ دلار رخ داده است.

با از بین رفتن اثر این جهش در نرخ ارز، بازار به حالت متعادل بازگشت و جهش دیگری در سود آوری شرکت‌ها شکل نگرفت. این موضوع نیز در شرایط فعلی بازار سرمایه تا حدود زیادی قابل مشاهده است؛ افزایش شدید نرخ ارز طی دو ماه گذشته و افزایش نرخ تورم تا 40 درصد در ماه با یک فاز تاخیری به بورس سرایت خواهد کرد و این بازار با جهش مواجه خواهد شد.

باید به این نکته توجه کرد که در برهه های زمانی یاد شده، تعداد کدهای صادر شده بورسی به شدت رشد داشته و برخی از کارشناسان دلیل کاهش شاخص در این برهه‌ها را هجوم افراد با آموزش بسیار کم به بازار سرمایه و رفتار هیجانی در بورس می‌دانند.

بورس 99 با دوره‌های رونق گذشته متفاوت است

اما با نگاهی به آنچه در این دوره‌های رونق و رکود در بورس رخ داده است، می‌توان دلایلی برای تفاوت این دوره‌ها بر شمرد. یکی از معیارهایی که در هر دوره برای انتخاب نماد می‌تواند کمک  قابل توجهی به سهامداران کند، نسبت P/E (نسبت قیمت سهام به عایدی) در بازار سرمایه است. در دوره های گذشته نسبت کسب سود به میزان سرمایه گذاری (مفهوم اولیه نسبت P/E) نهایتا به 5 می‌رسید. یعنی برای به دست آوردن یک واحد سود باید 5 واحد سرمایه‌گذاری انجام میشد، اما کارشناسان اقتصادی معتقدند در حال حاضر P/E بازار 15 تا 20 است و این مساله نشان می‌دهد در حال حاضر برای کسب سود باید سرمایه‌گذاری بیشتری انجام داد.

کاهش ارزش بورس و رسیدن ارزش بازار سرمایه به میزان سال‌های گذشته و افزایش نرخ P/E نشان از یک تحول عمده در بازار سرمایه و سرمایه‌گذاری در این بازار دارد. همچنین تفاوت‌ اساسی در اقتصاد کلان و شرایط سیاسی کشور در دو برهه، تفاوت‌های سیاسی در داخل کشور در این برهه‌ها و تحولات بین المللی و صد البته تصمیمات اشتباه سازمان بورس و اختلافات در دولت، نوسان‌گیری شرکت‌های حقوقی از دیگر عوامل متفاوت شدن این دو برهه هستند.

به سهامداران چه میشنهادی میشود

یک اصل مهم در هر نوع سرمایه گذاری توجه به روندهای کلان در انجام معاملات است. افراد حاضر در هر بازاری مخصوصا بازارهای مالی باید به این نکته توجه کنند هر دوره زمانی ویژگی‌های مخصوص به خود دارد و هر سهامدار و یا بازیگر در بازارهای مالی باید بر اساس هر یک از این ویژگی‌ها استراتژی خاص خود را تعیین کند و مقایسه روندهای تاریخی با دلایل به ظاهر مشابه می‌تواند یک انحراف عمده در نحوه تصمیم گیری افراد ایجاد کند.

توجه مطلق به شاخص کل و یا شاخص کل هم وزن می‌تواند تا حد زیادی در تصمیم گیری انحراف ایجاد کند. بهترین تصمیم گیری  در بازارهای مالی مربوط به نحوه انتخاب و تصمیم گیری درباره هر نماد است.

انتخاب نمادهایی با ارزندگی بالا و بنیاد قوی در هر برهه زمانی می‌تواند تا حدودی راهگشا باشد و حداقل افراد را در قرار گرفتن در مرحله زیاد جلوگیری کند.

منبع : خبرگزاری فارس