مسجد جامع یزد

یکی از زیباترین مسجدهای ایران در قلب یزد به نام مسجد جامع یزد یا مسجد جامع کبیر قرار داده شده است . پایه‌های اصلی مسجد در زمان ساسانیان بر روی یک آتشکده بنا شده است ولی بعد از اسلام در دوره ایلخانی و تیموری بصورت مسجد تکمیل شده است. بنای گنبد خانه متعلق به دوره ایلخانی و سر در رفیع مسجد را متعلق به زمان شاهرخ و دوره تیموری دانسته‌اند.مسجد جامع یزد به‌واقع ترکیبی است از سه مسجد که در دوره‌های تاریخی گوناگون شکل گرفته‌‌اند.
مسجد جامع یزد هفت ورودی دارد، اما تنها چهار ورودی آن باز است و درگاه مناره ها اصلی ترین ورودی آن است و حدود 24 متر ارتفاع دارد. این بنای باشکوه دارای یک درگاه ورودی کاشی کاری شده (یکی از بلندترین آنها در ایران) است که در کنار آن دو مناره به ارتفاع 48 متر و مزین به کتیبه هایی از قرن پانزدهم است.

این بنا از لحاظ خوابیدگی گنبد، سردر رفیع و بلند و همچنین کاشیکاری زیبا و منحصربه‌فرد، شهرت دارد. این پیشینه غنی تاریخی و فرهنگی در کنار معماری دیدنی و تزیینات باشکوه مسجد، آن را به یکی زیباترین مساجد تاریخی در ایران بدل کرده‌اند.این بنا در متون تاریخی با نام‌های مسجد جمعه شهرستان، مسجد جامع عتیق، مسجد جمعه قدیم «درده» و مسجد جامع نو ذکر شده است.
این مسجد شامل بخش های مختلفی هست که شامل ایوان اصلی، چند شبستان، کریاس، قنات، چاه آب، کتابخانه و گنبدخانه می باشد.
این مسجد به چند دلیل حایز اهمیّت می باشد: نخست آن که قدیم‌ترین نمونهٔ معماری است که طی قرن نهم هجری قمری، در معماری مذهبی ناحیّهٔ یزد از آن تقلید شده‌است.همان طور که گفته شده است مسجد جامع طی دوره طولانی مدت و از ترکیب 3 مسجد مختلف بنا شده است.در نظر داشته باشید که مسجد جامع یزد، مسجد جامع اصلی یزد است.

این طرح مرکّب از یک مقصورهٔ گنبددار و یک شبستان مستطیل بلند و طراحی شده است. بنایی کاملاً قدسی و متعالی در اسلام دارد و به عنوان نمادی کیهانی در الگوهای معماری مسلمین مورد استفاده قرار گرفته است.