فرودگاه بینالمللی امام خمینی (ره) در ۳۰ کیلومتری تهران، در قسمت اداری و سیاسی شهرری بخش فشافویه ری تهران میان بزرگراه تهران قم در یک مساحت ۱۴ هزار هکتاری قرار گرفتهاست. این فرودگاه بهعنوان جایگزین فرودگاه بینالمللی مهرآباد طراحی شده است که اکنون در داخل بافت شهر تهران قرار گرفتهاست. فرودگاه امام خمینی (ره) را شرکت فرودگاههای کشور اداره مینماید و مرکز فعالیت شرکتهای هواپیمایی ایران ایر، ماهان، آسمان، قشم، کاسپین، تابان و زاگرس می باشد.
تا ماه اوت سال 2014 فرودگاه امام خمینی (ره) میزبان بیش از چهل شرکت هواپیمایی بوده است که با بیش از 700 پرواز هفتگی تهران را به شهرهایی در بیش از سی کشور جهان متصل مینماید.
فاز یک فرودگاه
فاز یک فرودگاه امام خمینی (ره) دارای یک پایانه مسافربری فعال با ظرفیت جابجایی ۶/۵ میلیون مسافر و ۱۲۰ هزار تن بار در سال بوده است و فاز ۲ فرودگاه نیز در حال ساخت می باشد. در شهریور ماه سال ۹۳ پل ارتباطی فاز ۱ و ۲ با تغییر کاربری به عنوان پایانه ی موقت حجاج مورد بهرهبرداری قرار گرفته شد.
در سال ۲۰۱۶ میلادی ۵۳٬۳۵۹ نشست و برخاست هواپیما در این فرودگاه انجام گرفت و ۷٬۸۲۱٬۳۶۹ کیلوگرم بار و ۱۴۸٬۰۲۰٬۴۱۵ نفر مسافر از طریق آن جابجا شدند.
پیشینه تاریخی فرودگاه امام خمینی:
پیشنهاد ساخت این فرودگاه به سال ۱۳۴۶ و پیشنهاد سازمان ایکائو جهت ساخت فرودگاهی مجهز برای استفاده از توان ترانزیتی ایران بین اروپا و آسیا بازمیگردد. این طرح در سال ۱۳۵۱ و با نام (فرودگاه آریامهر)به تصویب هیئت دولت آن زمان ایران رسید.
در سال ۱۳۵۶ فعالیت ساخت فرودگاه با همکاری شرکتهای آمریکایی و ایرانی آغاز گشت. نام شرکت آمریکایی عهدهدار معماری پروژه TAMS بود که قصد تکمیل فرودگاه را تا سال ۱۳۶۲ با بودجه یک میلیارد دلار داشت. اما با رخداد انقلاب ایران این طرح متوقف و کنار گذاشته شد. پس از جنگ و در سال ۱۳۷۴ یک شرکت فرانسوی و چند شرکت ایرانی فعالیت ساخت آن را از سر گرفتند و در پایان اردیبهشت ۱۳۸۳ فاز اول آن بهطور ناقص تاسیس شد.
فرودگاه در روزهای آخر دولت محمد خاتمی نیمهکاره افتتاح شد و نگهداری آن با مصوبه مجلس هفتم به شش شرکت ایرانی واگذار گردید. در زمان دولت نهم، به دستور رئیسجمهور وقت تمام پروازهای بینالمللی تهران از فرودگاه مهرآباد به فرودگاه امام خمینی (ره) منتقل شدند.
این فرودگاه در روزهای آخر فعالیت خاتمی در اردیبهشت ۱۳۸۴ برای بار دوم افتتاح گردید. دولتهای دو کشور کانادا و بریتانیا همزمان با افتتاح دوم فرودگاه از اتباع خود خواستند که از سفر از طریق این فرودگاه اجتناب نمایند. علت این هشدار وجود برخی اشکالات فنی (از جمله نشست برخی ساختمانها و مشکلاتی در باند فرود) اعلام شد.
تعطیلی موقت گمرک فرودگاه
خرداد ماه سال ۱۳۸۶ و پس از کشف باند قاچاق کالا توسط برخی مقامات و شرکتهای ایرانی فعال در فرودگاه، گمرک تجاری این فرودگاه بطور موقت تعطیل و ترخیص کالاهای تجاری به گمرک شماره دو فرودگاه بینالمللی مهرآباد تهران (واقع در آزادراه تهران کرج) انتقال یافت.
در تاریخ ۲۲ دی ۱۳۸۶ اعلام شد که غلامحسین باقریان مدیر عامل آن زمان فرودگاه بینالمللی امام خمینی از سمت خود برکنار شدهاست. وی از سال ۱۳۷۶ و در جریان ساخت فرودگاه در سِمت معاون عملیاتی آن و از هنگام افتتاح فرودگاه در سال ۱۳۸۳ در سمت عضو مدیر عامل و عضو هیئتمدیره فرودگاه فعالیت داشت.
پایانههای فرودگاه امام خمینی
برای فرودگاه امام خمینی سه پایانه طراحی شده که در حال حاضر دو پایانه آن قابل بهره برداری می باشند.
پایانه یک
نخستین و تا به الآن تنها پایانه فعال، پایانه یک می باشد که سالیانه مجموعاً ۶٫۵ میلیون مسافر و ۱۲۰٬۰۰۰ تُن بار از این فرودگاه جابهجا میشود. در سال ۲۰۱۵ میلادی بیش از هفت میلیون مسافر از این پایانه جابهجا شدهاند و انتظار میرود که این رقم در سال ۲۰۱۶ به هشت میلیون مسافر نیز افزایش یابد.
پایانه سلام (پایانه دو)
دومین پایانه، سلام نامیده میشود که اخیراً ساخته شده است و ظرفیت پذیرش پنج میلیون مسافر در سال را دارد. قرار بود این پایانه تا ژوئن ۲۰۱۶ قابل بهره برداری باشد، ولی به دلیل مشکلات مالی افتتاح آن تا ژوئن 2019 به تعویق در آمد. هرچند که این پایانه قرار بود تنها برای پروازهای حج استفاده شود، ولی بهگفته ی آقای عباس آخوندی، وزیر مسکن و شهرسازی ایران، از این پایانه برای همه پروازها بهره برداری خواهد شد.
پایانه ایرانشهر (پایانه ۳)
سومین پایانه ایرانشهر نامیده میشود که در حال حاضر در مرحله مطالعاتی قرار دارد و قرار است شرکتی هلندی کار ساخت آن را انجام دهد.
این پایانه توانایی پذیرش ۲۰ میلیون مسافر در سال را خواهد داشت و انتظار میرود با افتتاح این پایانه ظرفیت جابهجایی مسافر در فرودگاه امام خمینی به ۳۰ میلیون نفر در سال افزایش یابد. پس از افتتاح این پایانه، از پایانه یک فقط برای پروازهای داخلی بهره برداری خواهد شد.
جایگاه تشریفات اختصاصی
سیآیپی (CIP) یا جایگاه تشریفات اختصاصی فرودگاه امام خمینی (ره) بخشی از این فرودگاه بینالمللیست که در ۷۰۰۰ متر مربع بنا و در سه طبقه ساخته شدهاست که مجهزترین سیآیپی کشور می باشد. مسافرین ورودی و خروجی فرودگاه بینالمللی امام خمینی که مایل به استراحت بعد یا قبل از پرواز هستند میتوانند از سالن مجهز تشریفات و امکانات موجود در آن استفاده نمایند. این بنا در سه طبقه به صورتی طراحی شدهاست که مسافرهای جایگاه به همراه مستقبلین یا مشایعین در فضایی آرام و بدون نیاز به اجرای فرایندهای عادی عملیات فرودگاهی به استراحت بپردازند.
افتتاح پایانه مسافربری سلام
پایانه مسافربری سلام فرودگاه امام خمینی روز سه شنبه ۲۸ خرداد ۱۳۹۸ با حضور رئیس جمهور وقت تاسیس شد.
پایانه سلام به دست متخصصان داخلی طراحی و ساخته شده و ظرفیت پذیرش پنج میلیون مسافر را در سال دارد. با بهره برداری از این پایانه، بخشی از پروازهای داخلی هم به فرودگاه امام خمینی منتقل خواهد شد. در ساخت این طرح ملی مجموعه ای از آثار هنری با الهام از معماری اسلامی ایرانی به کار رفته که آن را از دیگر پایانه های هوایی کشور متمایز نموده است.
موقعیت مکانی دقیق فرودگاه:
همچنین ببینید: